HAYALLERDEN GERÇEKLER
HAYALLERDEN GERÇEKLER
2014 yılında, 12 farklı ilk, orta ve lise düzeyinde okulda yaşları 9 ile 17 arasında değişen 42 öğrencinin katılımıyla hayata geçirilen atölye küratörlüğünü Şebnem Yalınay Çinici’nin yaptığı Hayallerden Gerçekler-Eğitim Üzerine Projeksiyonlar sergisi bünyesinde gerçekleşti.
Atölyede, öğrencilerden “Okulda bir gün nasıl geçiyor?” sorusunu fotoğrafla anlatım (foto öykü) yöntemiyle cevaplamaları istendi. Yaşlarına göre gruplanan öğrenciler, eğitmen/editör eşliğinde konuları belirlediler, çektikleri fotoğrafları birlikte değerlendirdiler ve sergide kullanacakları fotoğrafları seçtiler. Atölyenin her aşamasında eğitmen/editörle bire bir çalışma imkanı bulan fotoğrafçılar, tek bir tema etrafında birleşen çektikleri birden fazla fotoğrafla daha derin, daha ayrıntılı öyküler oluşturdular. Böylece ortaya çıkacak sonuçlar, içeriden ve samimi bir dile sahip oldu.
Öğrenciler açısından süreç; proje yapma yöntem ve aşamalarını öğrenme, temel fotoğraf tekniklerini kullanabilir olma, görsel bir araç kullanarak anlatım yöntemini öğrenme, kendini doğru ifade etme gibi kazanımlarla sonuçlandı.
Atölyenin önemli bacaklarından biri olduğu Hayallerden Gerçekler sergisi, kişinin önemli olduğu düşüncesiyle kendini var eden eğitimin mekanla kurduğu ilişkide sadece fiziksel bir ortam sağlanması değil, eğitim yaklaşımının kendisini de şekillendirme gücünde ve sorumluluğunda olduğunu söylüyor ve bunun her eğitim yapısıyla yeniden düşünülmesi gereken eğitime dair en hayati konu olduğuna işaret ediyor. Öğrencilerin içeriden çekilmiş fotoğrafları sadece durum tespiti yapmakla kalmıyor, serginin sunduğu öneriler için de zemin oluşturuyor.
Sergi ilk olarak İstanbul Modern Sanat Müzesi’nde açıldı. Ankara TSMD Mimarlık Merkezi’nde yeniden izleyicileri ile buluştu.
Fotoğrafçılar
1. Grup
- Aysin İrmak Yiğit (10), Atatürk İlkokulu, 4.sınıf
- Burcu Ipek (9), Atatürk İlkokulu, 4.sınıf
- Doğukan Doğru (10), Metehan İlkokulu, 4.sınıf
- Ebra Naz Doğan (10), Atatürk İlkokulu, 4.sınıf
- Ebrar Akın (10), Refet Angın İlkokulu, 4.sınıf
- Elif Türk (10), Önder İlkokulu, 4.sınıf
- Eren İnan Yılmaz (10), Atatürk İlkokulu, 4.sınıf
- Hilal Şaziye Aygör (10), Atatürk İlkokulu, 4.sınıf
- Ilgıt Batmaz (10), Önder İlkokulu, 4.sınıf
- İlker Ahmet Tuncel (9), Metehan İlkokulu, 4.sınıf
- Melisa Özer (11), Önder İlkokulu, 4.sınıf
- Sıla Kesler (9), Refet Angın İlkokulu, 4.sınıf
- Uğur Erdil (10), Metehan İlkokulu, 4.sınıf
- Yade Çiçek Sevinç (10), Atatürk İlkokulu, 4.sınıf
- Zeynep Azra Günden (9), Atatürk İlkokulu, 4.sınıf
2.Grup
- Batuhan Ekşi (13), Ütopya Özel İlkokulu ve Ortaokulu, 7.sınıf
- Buse İrem Taşkıran (12), Ütopya Özel İlkokulu ve Ortaokulu, 7.sınıf
- Ela Çetinkaya (12), Ütopya Özel İlkokulu ve Ortaokulu, 7.sınıf
- Erkin Gürerk (12), Ütopya Özel İlkokulu ve Ortaokulu, 7.sınıf
- Erkin Serin (12), Ütopya Özel İlkokulu ve Ortaokulu, 7.sınıf
- Piraye Tağı (13), Ütopya Özel İlkokulu ve Ortaokulu, 7.sınıf
- Zeynep Aldeniz (13), Ütopya Özel İlkokulu ve Ortaokulu, 7.sınıf
3.Grup
- Berke Gül (13), Harmantepe Ortaokulu, 7.sınıf
- Burak Gündoğdu (13), Şair Yahya Kemal Ortaokulu, 7.sınıf
- Dilara Çiçek (12), Tınaztepe Ortaokulu, 7.sınıf
- Doğukan Doğru (13), Metehan Ortaokulu, 7.sınıf
- Esra Karadağ (13), Nef Ortaokulu, 7.sınıf
- Gamze Demir (12), Mehmet Rıfat Yalman Ortaokulu, 7.sınıf
- Gülse Yılmaz (13), Osman Faruk Verimer Ortaokulu, 7.sınıf
- Merve Macit (13), Gültepe Ortaokulu, 7.sınıf
- İlayda Eşli (13), Tınaztepe Ortaokulu, 7.sınıf
- Nuray Akdağ (13), Nef Ortaokulu, 7.sınıf
- Seher Coşkun (13), Şair Yahya Kemal Ortaokulu, 7.sınıf
- Sevda Yalçın (13), Harmantepe Ortaokulu, 7.sınıf
- Zeynep Gündüz (12), Mehmet Rıfat Yalman Ortaokulu, 7.sınıf
4.Grup
- Berfu Bağcı (17), Vefa Lisesi, 10.sınıf
- Beril Güven (16), Vefa Lisesi, 9.sınıf
- Betül Bayar (16), Vefa Lisesi, 9.sınıf
- Ece İrgin (17), Vefa Lisesi, 10.sınıf
- Eylül Bengü Sıcak (16), Vefa Lisesi, 9.sınıf
- Vildan Beçet (16), Vefa Lisesi, 9.sınıf
- Yiğit Ülker (16), Vefa Lisesi, 9.sınıf
HAYALLERDEN GERÇEKLER - Eğitim Üzerine Projeksiyonlar
Okullar, aileden ilk kopuşun mekanları. Merak uyandırıp kendine çeken ama evden uzak ve öte ilk yabancı yerler. Çocukluğun, gençliğin geçtiği, becerilerin, potansiyellerin ilk açığa çıkmaya başladığı mekanlar. İlk arkadaşlıkların kurulduğu; “Yapabiliyor muyum, yapamıyor muyum?” endişelerinin ilk kez yaşandığı; kendine güvenin ilk adımlarının atıldığı; bazen de korkuların, kendini keşfederek büyümenin ilk sancılarının oluştuğu mekanlar. Okullar bir insanın oluşumunda büyük güce sahip olan ve en büyük titizliği gerektiren yerler. Aynı zamanda “Eğitim nedir, ne olmalıdır, eğitim-mekan ilişkisi nasıl olmalıdır?” sorularını herkese düşündürebilen. Okullar insanların kıymetli olduğu düşüncesiyle kurulur, eğitim programlarıyla kişilerdeki potansiyelleri açığa çıkarmanın yollarını arar. Okullarda eğitim içerikleri, yöntemleri, müfredatları oluşturulur. Kişiye temel bir anlama, anlatma, kendini ifade etmenin altyapısını kurabilecek bilgi aktarılmaya ve beceriler geliştirilmeye çalışılır. Ama eğitimin esas önemi kişiye kendisinin, diğer insanların ve yaşamın ne kadar değerli olduğunu gösterme sorumluluğundadır. Eğitimin en iyisi kendinden şüphe duyabilendir. Kişiye ne olması gerektiğini söyleyen değil, ne olmak istediğini sordurabilen ve o yolda ilerlemesini sağlayabilendir. Eğitim sınırlar koyarak, korkular oluşturarak değil, özgürleşmenin yollarını arayarak, açarak kendini de kişileri de daha güçlü var eder. Özgürleşme kişinin hem kendi mutluluğu hem de etrafındaki diğer kişilerin mutluluğu için değer yaratarak yaşamasının temel koşuludur. Kendini en anlamlı şekilde ifade ettiğine inanarak yaşayan insan ışıldar, parıldar ve her tarafı aydınlatır. Hayallerden Gerçekler sergisi bu yüzden eğitime bir başka gözle bakmayı öneriyor. Kişilerin neleri sevdikleri, nelerle, nerelerde, nasıl mutlu olduklarının öne çıkması gereken değerler olarak görüyor. Dolayısıyla kapsayıcı bir eğitim anlayışının zihinsel gelişimin yanısıra zanaatla, üretimle, yaratıcılıkla ilişkisinin daha güçlü kurulması gerektiğine vurgu yapmak istiyor. O yüzden öncelikle bizleri saran gerçek durumu "orada olma isteği" üzerinden görmeyi, anlamayı önemsiyor. Biraz daha ileri giderek bu bakışı içeriden, okullarda eğitim gören öğrencilerin, atölyelerde bir zanaatı öğrenme gayretindeki çırakların gözünden görmeyi deniyor. Bunu yaparken eğitim ortamlarının eğitim sistemleriyle ne kadar iç içe olduğunu düşünmeye açmak istiyor. Ve gördüğümüz gerçekleri herkesin orada olmayı isteyebileceği, çok daha iyi bir hale getirebilmek için bizi düşünmeye, hatta eğitimle ilgili hayaller kurmaya çağırıyor. Gerçeklik olarak bize yerleşen, sanki hiç değişmezmiş gibi gelenin, kurmaya başladığımız hayallerle başkalaşabileceğini, değişebileceğini hatırlatmak istiyor. Hayal kurmanın yaşadığımız gerçeği değiştirebilecek en önemli güç olduğuna vurgu yapmaya çalışarak. Eğitimin hayatımızda yer alma sebebinin kendi hayatımızla ilgili hayallerimizle ne kadar ilişkili olduğunu da sessizce söylüyor. Hayatı sürdüren gücün bizim daha iyi bizler olmak için duyduğumuz istekten, kurduğumuz hayallerden kaynaklı olduğunu da bizlere bir kez daha tekrarlayarak.
Sergi, ziyaretçisini içine çeken koridor düşüncesiyle oluşuyor. Eğitimin yaşamımızın her anında farklı şekillerde ama birbiriyle ilişkili bir süreklilik halinde olduğunu görünür kılabilmek için. Tüm altyapının teknik olarak Roof Media Works tarafından kurulduğu bu koridorda bizi Osman Koç, Bager Akbay ve Candaş Şişman’ın ışıklarla örülü ağı karşılıyor. Işık ağlarıyla birbirine bağlanan karşılıklı duvarlar bir tarafta varolan gerçekliği öğrencilerin/çırakların gözünden bir günün hikayesi olarak anlatırken diğer taraf gelenleri sorular sormaya, hayaller kurmaya çağırıyor. Eğitimle geçen “bir günün” hikayesini anlatan gerçeklik duvarının içeriğine yönelik fotoğraf ve videolar, okullar için öğrencilerle Tansel Atasagun ve zanaat atölyeleri için çıraklarla Aslı Kıyak İngin, Yücel Tunca, Sevgi Ortaç, Gençer Yurttaş tarafından yürütülen 6 haftalık fotoğraf atölyesi çalışmalarının ürünleri. Materyali hikayeleştiren duvarın tasarımı, dijital ve fiziksel malzeme yerleştirmeleri, projeksiyon, illüstratif yönlendirme, info-grafik bilgilendirme ve ses+video işleri Avşar Gürpınar, Benay Gürsoy, Deniz Tekkul, Elif Erdoğan, İdil Erkol, İdil Karababa ve Mete Tüneri'ye ait. Karşı duvarda kişiler ve potansiyelleri üzerine Fulya Akipek ve Tuğrul Yazar'ın; Video yerleştirmesiyle Tansel Atasagun’un; 3B modelleme ve gezinti çalışmalarıyla Alper Derinboğaz ve Refik Anadol’un; eğitimde öğrenirken öğretmek üzerine Osman Koç, Bager Akbay ve Candaş Şişman'ın; hayallerdekini tasarlamak köşesiyle Mete Tüneri’nin işleri yer alıyor. Bilgiyle kurulan yaşam boyu ilişkiyi vurgulayan Alexis Şanal ve Salih Küçüktuna'nın çalışması ise 'hep-beraber' kurulmak üzere sergi ziyaretçisinin katılımını bekliyor. Sergi, her ziyaretçinin katılımıyla kendini değiştirme ve bir sonraki gelişinde onu farklı karşılama düşüncesiyle başkalaşmaya ve farklı şekillerde oluşmaya devam ediyor.
Şebnem Yalınay Çinici, Sergi Küratörü, 2014